Cierpienie i strata. Jakie mają prawa rodzice po stracie dziecka?

Czasem widok matki z dzieckiem może sprawiać ból. Hanna Knopek marzyła o takiej bliskości. 4 lata temu straciła dziecko. Tuż przed końcem porodu okazało się, że jej córka jest martwa. – Bardzo młodziutka położna, naprawdę – bez doświadczenia – przyniosła nam to dzieciątko owinięte w coś na kształt papieru. Okazało się, jak się dowiedziałam po czasie, że to była lignina szpitalna. Ona nie była umyta, była zapakowana w ligninę, nie była ubrana w beciku – mówi.

Pani Hannie w tym trudnym czasie najbardziej brakowało po prostu rozmowy. W szpitalu dostała do podpisania kilka dokumentów, ale jak mówi, nie była wtedy w stanie logicznie myśleć. – Ten 2010 rok, jak to analizuję teraz, to ja nie wiem, ile wtedy miałam w sobie desperacji i siły – wspomina. Potem sama zaczęła działać, by inne kobiety nie musiały przeżywać podobnej traumy.

Ponad 40 tysięcy rodzin w Polsce rocznie traci dziecko w trakcie ciąży. To, co dzieje się z nimi zaraz po stracie, i w jaki sposób zostaną potraktowani w szpitalu, w znaczącym stopniu wpływa na to, jak radzą sobie z tą tragedią. – Wszystko było kupione, jedyne co mieliśmy dokupić to fotelik. Pokój od tego czasu jest zamknięty – mówi Ewelina Bednarska, straciła syna. Państwo Bednarscy stracili dziecko, jak twierdzą, na skutek błędu lekarza. Sprawę skierowali już do prokuratury, ale żaden wyrok nie zwróci im syna.

Wciąż też zbyt mało jest informacji o prawach, jakie przysługują rodzicom po utracie dziecka. Do 22 tygodnia ciąży jest to poronienie, później mówi się już o martwym urodzeniu. – To dziecko można zarejestrować, nadać mu imię i nazwisko, zrobić mu pogrzeb. Ale pogrzeb w rozumieniu nie grobu utraconego, czyli wspólnej mogiły, a grobu, który jest wyłącznie pomnikiem dziecka. Oczywiście matka ma wtedy wszystkie świadczenia – informuje Małgorzata Ostrowska-Czaja, Fundacja Przetrwać Cierpienie. Gdy nie można stwierdzić płci dziecka, rodzicowi nie przysługuje zasiłek z ZUS i skrócony urlop macierzyński. Lekarze powinni jednak informować, że rodzina może zlecić badanie genetyczne, by płeć określić.

Fundacja Przetrwać Cierpienie na podstawie opinii rodziców przygotowała specjalny raport, w którym rodzice po starcie dziecka oceniali szpitale pod względem przekazywania praw i opieki psychologiczno-medycznej. Z ponad 400 placówek najlepiej wypadła siemianowicka porodówka. Lekarze podkreślają, że procedury są ważne, ale najważniejsze jest podejście do pacjentki od momentu rejestracji aż po wypis. – Takt, delikatność, wyjątkowa powiedziałbym delikatność, natomiast bez przesady. Myślę, że u nas na oddziale to jest – mówi Jerzy Świtała, ginekolog.

Specjaliści podkreślają jednak, że pomoc psychologiczna na wielu takich oddziałach to fikcja. By zabliźnić rany potrzeba czasu i wsparcia najbliższych. Kolejne zaplanowane dziecko nie załatwi sprawy. – Kolejne dziecko nie może być antidotum na poradzenie sobie z żalem po stracie dziecka poprzedniego. Takie dziecko, wyobraźmy sobie jeszcze się nie urodziło, a już w sobie i na sobie niesie jakieś zadanie ważne. Dzieci są od tego, żeby się bawić, a nie żeby nieść trudne do realizacji zadanie, które są przynależne dorosłym – podkreśla Renata Kleszcz- Szczyrba, psycholog, Uniwersytet Śląski. A ci, często po takiej stracie bez zrozumienia i empatii nie potrafią się pozbierać. Cierpienie ich często przerasta, ale spotkania takie jak to przynoszą ukojenie.