Dekomunizacja w Rudzie Śląskiej: Ulice zmieniają nazwy. Które?
Trzy rudzkie ulice zmienią swoje nazwy. Rada Miasta podjęła dziś uchwałę w tej sprawie. W ten sposób w mieście nie będzie już ulic: Gwardii Ludowej, Aleksandra Kowalskiego – Olka i Związku Młodzieży Polskiej. Ich patronami będą teraz odpowiednio: Witold Pilecki, Henryk Sławik i Jan Karski. Zmiany to efekt wprowadzonej przez sejm tzw. ustawy dekomunizacyjnej. Na miejskiej mapie przybędzie również ulica Romantyczna, Orzechowa i Stanisława Lema. Są to drogi wewnętrzne przy inwestycyjnych działkach mieszkaniowych. Dotąd nie miały one żadnej nazwy. –W wyniku podziału nieruchomości w dzielnicach Ruda i Kochłowice powstał szereg nowych działek inwestycyjnych, które przeznaczone są pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, bliźniaczą i szeregową – tłumaczy prezydent Grażyna Dziedzic. – W wyniku podjętych uchwał drogom dojazdowym do tych terenów zostaną nadane nazwy. W dalszej kolejności, gdy zostaną sprzedane poszczególne działki i staną na nich nowe budynki, poszczególnym posesjom będą przyporządkowane numery – dodaje.
I tak ulica Stanisława Lema będzie drogą stanowiącą odgałęzienie ulicy Cypriana Norwida w dzielnicy Ruda. Z kolei odgałęzienie ulicy Wireckiej, zlokalizowane w Kochłowicach, będzie nosić nazwę ulicy Orzechowej. Ulica Romantyczna będzie z kolei zlokalizowana w rejonie ulicy Orlej i Nikodema Jaronia w Halembie. Zgodnie z ubiegłoroczną ustawą o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, Rada Miasta Ruda Śląska uchwaliła również zmianę nazw ulic: Gwardii Ludowej, Aleksandra Kowalskiego – Olka oraz Związku Młodzieży Polskiej.
W związku ze zmianą nazwy ulic mieszkańcy muszą zgłosić zmianę w najbliższym Urzędzie Skarbowym, a pobierający świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłosić pisemnie zmianę danych adresowych. Mieszkańcy powinni również zgłosić zmianę adresu dostawcy energii elektrycznej i gazu. Jeżeli chodzi o dowody osobiste, paszporty, prawa jazdy czy dowody rejestracyjne, to nie tracą one swojej ważności. – Zgodnie z przepisami „ustawy dekomunizacyjnej”, zmiana nazwy dokonana na podstawie tej ustawy nie ma wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową – podkreśla Grzegorz Ogórek, geodeta miasta. Jeżeli chodzi o zmiany w księdze wieczystej, to odpowiedni wniosek należy złożyć w rudzkim Sądzie Rejonowym. Wnioskodawca nie ponosi w związku z wprowadzeniem zmiany żadnych kosztów. Jeżeli chodzi o tabliczki z nazwami ulic to koszty ich wymiany ponosi miasto. Koszt tabliczki z numerem porządkowym budynku ponosi właściciel budynku. W wypadku dotyczącym ulic, których zmianę nazw uchwaliła dziś rudzka Rada Miasta, nie zachodzi taka konieczność.
Przedsiębiorcy, którzy posiadają firmy przy ulicach, których nazwa została zmieniona, są zobowiązani złożyć wniosek w urzędzie miasta o zmianę wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jednocześnie będą musieli również ponieść koszty związane ze zmianą pieczątek osobistych czy firmowych, wizytówek, szyldów czy banerów reklamowych. – Brak jest podstaw prawnych, by miasto mogło zrekompensować koszty wprowadzania takich zmian – zauważa prezydent Dziedzic. Zwolnione są natomiast z opłat pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących ujawnienia w księgach wieczystych oraz uwzględnienia w rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych zmian nazwy ulic dokonane na podstawie ustawy.
Podjęta właśnie uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego. Decyzja o modyfikacji została podjęta w oparciu o wytyczne Instytutu Pamięci Narodowej, który na swojej stronie internetowej opublikował przykładowy wykaz nazw do zmiany. –Nowe nazwy ulic będą oddawać hołd Polakom, którzy poświęcili się walce o wolną i demokratyczną Polskę – mówi prezydent Dziedzic. I tak ulica Gwardii Ludowej będzie nosiła nazwę ku czci Witolda Pileckiego, ulica Aleksandra Kowalskiego – Olka będzie zmieniona na ulicę Henryka Sławika, a Związku Młodzieży Polskiej na ulicę Jana Karskiego.
Przypomnijmy, że Henryk Sławik był dziennikarzem, uczestnikiem powstań śląskich, działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej. Był również delegatem do Ligi Narodów oraz działaczem związkowym. W czasie II wojny światowej organizował pomoc polskim uchodźcom, który znaleźli się na Węgrzech. Uratował życie ok. 30 tys. osób, w tym ok. 5 tys. narodowości żydowskiej. Po wkroczeniu Niemców na Węgry w 1944 roku został aresztowany przez Gestapo i zamordowany w obozie koncentracyjnym Mauthausen – Gusen. Z kolei Jan Karski to legendarny emisariusz władz Polskiego Państwa Podziemnego. Informował aliantów o tragicznej sytuacji Żydów pod okupacją niemiecką. Wstrząsające relacje spotkały się z niedowierzaniem amerykańskich i brytyjskich polityków, a dramatyczne apele o ratunek dla narodu żydowskiego nie przyniosły rezultatów. Po wojnie osiadł w USA, gdzie został profesorem na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie. Karski jest też autorem kilku książek, m.in. „Tajne Państwo”.
Bohaterem, który zostanie upamiętniony w mieście będzie również Witold Pilecki, współzałożyciel Tajnej Armii Polskiej, żołnierz Armii Krajowej, więzień i organizator ruchu oporu w KL Auschwitz. Opracował pierwsze sprawozdania o ludobójstwie w obozie, które były przekazywane na Zachód. Po ucieczce z Auschwitz w 1943 roku przedstawił dowództwu AK plan ataku na obóz, który jednak uznano za niemożliwy do realizacji. Później służył w 2 Korpusie Polskim na Zachodzie, w którym był oficerem wywiadu. W 1947 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, torturowany i skazany na śmierć. Wyrok został wykonany 25 maja 1948 roku, a ciało pochowano na tzw. „Łączce”, gdzie potajemnie zakopywano ciała ofiar UB. Rotmistrz został zrehabilitowany w 1990 roku.
