Galeria w oknie z obrazem Romana Kramsztyka
„Koncert” jest już czwartym obrazem, który ozdobi jedno z okien Muzeum Śląskiego. Pokaz reprodukcji najcenniejszych obiektów ze swoich zbiorów placówka rozpoczęła w listopadzie ubiegłego roku. Przechodnie mogli podziwiać już m.in. pracę Józefa Chełmońskiego oraz Leona Wyczółkowskiego. Do zobaczenia oryginałów muzeum zaprasza na stałą ekspozycję „Galerię Malarstwa Polskiego 1800-1945”.
Roman Kramsztyk (1885 – 1942) to jeden z najlepszych polskich malarzy, ukształtowanych w kręgu francuskiego postimpresjonizmu i twórczości Paula Cézanne’a, umiejętnie łączący nowoczesną formę z przywiązaniem do wielkiej tradycji malarstwa europejskiego. Malował portrety, pejzaże, sceny rodzajowe, martwe natury, akty. Kramsztyka najbardziej interesowali ludzie. W swych portretach starał się nie tylko uchwycić podobieństwo modela, ale ukazać jego charakter, osobowość. Komponował portrety z dużych, plastycznych, rzeźbiarskich brył, mocno akcentowanych konturem i barwą, początkowo w ciemnej i chłodnej tonacji.
„Koncert” z ok. 1918 jest zarazem portretem zbiorowym i sceną rodzajową, wzorowaną na XVI-wiecznym malarstwie włoskim. W twórczości artysty widoczne było duże zainteresowanie sztuką dojrzałego renesansu – pod względem formy i treści. Obraz został namalowany w Polsce, w okresie powrotu do idei klasycznych, do podstawowych wartości, zatraconych w wyniszczającej Europę wojnie. W latach 1917-1921 powstało kilka tego typu dzieł. „Koncert” ze zbiorów Muzeum Śląskiego stał się pierwowzorem dla dwóch replik, w których zmieniały się tylko przedmioty i instrumenty. Artysta przedstawił w nich samego siebie, malarza Tadeusza Pruszkowskiego i swoja żonę Bronisławę. Potężna kompozycja dzieła, oparta na trzech wyraziście scharakteryzowanych postaciach, jest stonowana kolorystycznie, powściągliwa w ukazywaniu emocji, choć dobrze oddaje nastrój ze wszechmiar harmonijnego, przyjacielskiego spotkania.
W „Galerii oknie” pojawiły się bądź pojawią się kolejno:
2008
• listopad: Stanisław Grocholski „Odczynianie uroku”, przed 1888
• grudzień: Leon Wyczółkowski „Martwa natura z rybą”, 1911
2009
• styczeń: Józef Chełmoński „Powrót z balu (Sanna)”, 1879
• luty: Roman Kramsztyk „Koncert”, ok. 1918
• marzec: Zygmunt Rozwadowski „Czwórka koni”, 1923
• kwiecień: Zofia Stryjeńska „Poranek”, 1923
• maj: Kazimierz Mikulski „Teatr lalek: po przedstawieniu”, 1980
• czerwiec: Zbysław Marek Maciejewski „Totalne zagrożenie”, 1986
• lipiec: Jerzy Nowosielski „Akt z lustrem”, 1979
• sierpień: Jerzy Duda Gracz „Motyw polski Wielka emigracja”, 1983
• wrzesień: Tarasin Jan „Komplikacja”, 1981
Autor projektu: Leszek Jodlińśki Scenariusz i wybór obrazów: Henryka Jarema Olszewska Realizacja: Danuta Kamińska-Bania, Krzysztofa Frankowska, Mariusz Paluchiewicz
