Jak zdobyć rzetelną wiedzę o ziołach?

Zioła i ziołolecznictwo towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. To właśnie rośliny lecznicze stanowiły pierwsze panaceum na różne dolegliwości, wspierając organizm w walce z chorobami, ranami wojennymi czy wadliwym funkcjonowaniem ciała. Kluczem do skutecznego stosowania ziół, była i nadal jest odpowiednia wiedza fitoterapeutyczna. W dawnych czasach przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie, później już zapisywana i pieczołowicie chroniona dla potomnych. Obecnie, po okresie zachwytu nad syntetycznymi lekami i suplementami, coraz częściej świadomie sięgamy znów po dobrodziejstwo ziół. Niemniej, nadal gwarancją sukcesu i szybkiego powrotu do zdrowia jest wiedza, jak bezpiecznie i skutecznie wspomagać się ziołami. I tu dochodzimy do kwestii kształcenia zielarzy.

Kształcenie zielarzy

W polskim prawie farmaceutycznym funkcjonuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia Dz. U. 2009 nr 21 poz 118, które stosunkowo dokładnie opisuje zasady nauki w ramach towaroznawstwa zielarskiego. Oznacza to, że osoba kończąca kurs zawodowy w powyższym zakresie, może prowadzić własny sklep zielarsko-medyczny, a co za tym idzie polecać i wydawać zioła oraz produkty lecznicze na bazie ziół. Nadal jednak nie ma jeszcze prawa by nazywać się zielarzem.

Zawód zielarza-fitoterapeuty

Zawód zielarza–fitoterapeuty został określony przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w 2014 roku, nadano mu kod zawodowy 323012. W ramach tego kodu wymieniono zakres zadań zawodowych, jakie zielarz fitoterapeuta powinien wypełniać, określono kompetencje zawodowe, ale… nie wskazano wytycznych dotyczących kształcenia w tym zawodzie. Tematu tego nie podjęły także ani Ministerstwo Edukacji, ani też Ministerstwo Zdrowia. W konsekwencji wiadomo niewiele: zielarz fitoterapeuta to zawód na poziomie średniego stopnia kształcenia, a wiedzę z tego zakresu można zdobyć na specjalistycznych kursach zawodowych. I tę lukę wykorzystuje szereg instytucji, które w ostatnim czasie wprowadziły na rynek niezwykle szeroką ofertę kursów z omawianego zakresu. O zgrozo, znaczna część z nich trwa niezwykle krótko – od 3 do 5 dni, a część zajęć prowadzonych jest w wersji elektronicznej. W wielu brak jest egzaminu weryfikującego wiedzę lub jest on niezwykle powierzchowny. Trudno zresztą wyobrazić sobie, by w tak krótkim czasie nabyć wiedzę zielarską – szczególnie w niezwykle szerokim zakresie, jaki jest podany przy wspomnianym wyżej kodzie zawodowym 323012. O kompetencjach prowadzących ani też o formie zajęć trudno się wypowiadać.

Zawód naturopaty

Niemal identyczna sytuacja dotyczy kolejnego zawodu związanego z zielarstwem i terapiami naturalnymi, czyli zawód naturopaty, inaczej naturoterapeuty, kod zawodu 323009. Co prawda, aby uzyskać tytuł czeladnika w tym zawodzie, należy złożyć egzamin w Izbie Rzemieślniczej, ale sam sposób prowadzenia szkoleń w tym zakresie oraz dobór treści kształcenia jest niezwykle dowolnie kształtowany. I wszystko to jest zgodne z prawem!

Na co zwracać uwagę przy wyborze kursu?

Jak zatem sprawdzić czy kurs na jaki się wybieramy, by zdobyć odpowiednią wiedzę zielarską i fitoterapeutyczną, da nam faktyczne i rzetelne informacje? Na co zwrócić uwagę? Wybierając kurs zawodowy, który ma umożliwić prowadzenie sklepu zielarsko-medycznego lub też doradztwo zielarskie, proszę sprawdzić następujące informacje:

• • • Poziom wykształcenia oraz liczba osób w kadrze wykładowej – przy bardzo wielu zagadnieniach od prawa farmaceutycznego zaczynając, a kończąc na fitoterapii poszczególnych układów, z udzielaniem pierwszej pomocy po drodze, wymagane jest zatrudnienie kilku specjalistów z poszczególnych, czasem zupełnie odległych dziedzin. Mówiąc inaczej, jedna osoba nie jest w stanie być wystarczającym kompendium wiedzy ze wszystkich zagadnień poruszanych w ramach towaroznawstwa zielarskiego lub zawodu zielarz – fitoterapeuta. Również ze względu na bezpieczeństwo pacjentów, prowadzący zajęcia powinni posiadać gruntowne i kierunkowe wykształcenie w zakresie wykładanych przedmiotów, co jest gwarancją dobrej jakości przekazywanej wiedzy.
    • Liczba godzin – w chwili obecnej, przy niezwykle szerokim zakresie kompetencji zielarza fitoterapeuty, zgłębienie choćby częściowe zagadnień wymaga setek godzin dydaktycznych. Studia podyplomowe związane z zielarstwem na różnych uczelniach zwykle obejmują ok. 250 – 450 godzin (proszę zwrócić uwagę na olbrzymi rozrzut widełek czasowych). Należy zatem przyjąć, że podobna ilość czasu powinna być przeznaczona także na kurs zawodowy – tym bardziej iż w ramach zawodu zielarz fitoterapeuta jest także prawo do prowadzenia sklepu zielarsko-medycznego, regulowane odrębnym rozporządzeniem dotyczącym towaroznawstwa zielarskiego.
    • Zakres tematyczny i przedmioty – powinny być zgodne z opisem zawodu zielarz fitoterapeuta oraz wyczerpywać zakres wskazany przez Rozp. M.Z. Dz. U. 2009 nr 21 poz 118.
    • Teoria i praktyka – zielarstwo jest nauką żywą, wymagającą kontaktu z przyrodą i matką naturą. Z książek nie da się nauczyć zapachu czy smaku rośliny. Poza tym dobra baza teoretyczna powinna zostać zweryfikowana w praktyce – szczególnie jeśli mówimy o odpowiedzialnej pracy osób przygotowujących produkty wspierające zdrowie.
    • Forma zajęć – najlepszym sposobem podbierania nauki jest możliwość bezpośredniego kontaktu z wykładowcą, uczestnictwo w zajęciach dających prawo zadawania pytań, dociekania i weryfikowania otrzymywanych informacji. To wymaga zaangażowania zarówno ze strony prowadzącego, jak i uczestnika, ale tworzy unikalną formę wymiany myśli.
    • Egzaminy, prace zaliczeniowe i weryfikacja wiedzy – za bezpieczeństwem osób, które przychodzą po pomoc do zielarza, stoi jego – zielarza fitoterapeuty – wiedza i doświadczenie. Nie wystarczy dokument ukończenia kursu – ważne by nabyte umiejętności zostały potwierdzone i zweryfikowane przed odpowiednie grono specjalistów w tym zakresie.
    • Współpraca z ośrodkami naukowymi i producentami preparatów zielarskich – kolejny element wspomagający kształcenie teoretyczne to wymiana doświadczeń z jednostkami na co dzień zajmujących się zielarstwem – od poziomu badań, po produkcję i dystrybucję.
    • Doświadczenie i zaangażowanie naukowe ośrodka edukacyjnego – wieloletnia obecność na rynku szkoleń z zakresu fitoterapii i ziołolecznictwa, sprawdzona kadra, przemyślane programy kursu oraz aktywność ośrodków kształcenia z pewnością pomagają w zapewnieniu odpowiedniego poziomu nauki. Wiele instytucji szkoleniowych, poza kursami, organizuje także konferencje czy warsztaty zielarskie, które pozwalają się zorientować w poziomie prowadzonych zajęć.
  • • Współpraca z ośrodkami naukowymi i producentami preparatów zielarskich – kolejny element wspomagający kształcenie teoretyczne to wymiana doświadczeń z jednostkami na co dzień zajmujących się zielarstwem – od poziomu badań, po produkcję i dystrybucję.
    • Doświadczenie i zaangażowanie naukowe ośrodka edukacyjnego – wieloletnia obecność na rynku szkoleń z zakresu fitoterapii i ziołolecznictwa, sprawdzona kadra, przemyślane programy kursu oraz aktywność ośrodków kształcenia z pewnością pomagają w zapewnieniu odpowiedniego poziomu nauki. Wiele instytucji szkoleniowych, poza kursami, organizuje także konferencje czy warsztaty zielarskie, które pozwalają się zorientować w poziomie prowadzonych zajęć.
    • Wpis do rejestrów instytucji szkoleniowych, baz danych placówek kształcenia itp. – należy sprawdzić, czy podmiot oferujący szkolenie jest zgłoszony do odpowiednich rejestrów i czy posiada stosowne dokumenty rejestracyjne.
      • 

  Warto także pochylić się nad ofertą uczelni wyższych proponujących studia wyższe oraz podyplomowe o kierunkach np. Zielarstwo i Fitoterapia. Bez wątpienia istnieje kilka wartych polecenia ośrodków akademickich, dla których zielarstwo to pasja, wartość uniwersalna i ponadczasowa. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z obowiązującymi zapisami prawa, uczelnia wyższa nie może nadać zawodu zielarza fitoterapeuty.

  To oczywiście tylko niektóre z bardziej istotnych spraw, jakie trzeba zweryfikować, planując kształcenie w zakresie zielarstwa. Proszę pamiętać, że od dobrze podjętej decyzji zależy nie tylko efektywność wydanych środków finansowych czy pełne wykorzystanie czasu poświęconego na naukę, ale przede wszystkim pewność wykonywanej pracy i bezpieczeństwo podejmowanych decyzji. A za tym wszystkim stoi pacjent, który w ręce zielarza niejednokrotnie składa swoje zdrowie i życie.

  

•  
  

  Instytut Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych

  Zachęcamy do odwiedzenia Instytutu Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych na Facebooku (https://www.facebook.com/instytutzielarstwapolskiego) i na stronie instytutzielarstwa.pl

  Serię wydawniczą Kocham Zioła oraz inne książki naszego wydawnictwa, jak i przydatne akcesoria dla zielarzy, zestawy prezentowe oraz herbaty na wagę, znajdą Państwo na stronie kochamziola.pl

• 

   

  autor: Joanna Nestorowicz-Kiegiel
  Instytut Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych