Kopalnia Historii: czwarte powstanie śląskie

Do historii przeszły trzy powstania śląskie z lat 1919-1921. Niespełna 20 lat później byli powstańcy śląscy chwycili za broń po raz czwarty. Wydarzenia z września 1939 roku można nazwać czwartym powstaniem. Jeszcze latem, tuż przed wybuchem II Wojny Światowej zaczęto tworzyć Powstańcze Bataliony Obrony Narodowej.

 

Powstańcze Bataliony Obrony Narodowej

 Składały się one z byłych powstańców, ochotników czy harcerzy. Miały odpierać ataki niemieckich oddziałów dywersyjnych. Planowano utworzyć 22 takie bataliony. Ile rzeczywiście powstało tego nie wiemy. Wiadomo, że część umundurowania z własnych rezerw przekazała 23 Dywizja Piechoty. Sami Powstańcy walczyli przeważnie we własnych związkowych mundurach. Ochotnicy uzbrojenie mieli otrzymać dopiero z chwilą oficjalnego wybuchu wojny. Poza tymi strukturami działał oddział szturmowy Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska.

 

 

ZOBACZ TAKŻE :

• Górny Śląsk staje się częścią Polski – zobacz odcinek Kopalni Historii 
• Pancerne pięści powstań śląskich
• Wojciech Korfanty – dyktator powstania emigruje z Polski 

Powstańcze Bataliony Obrony Narodowej udział w walkach

Oddziały powstańcze na początku września brały udział w kilkudziesięciu potyczkach z niemieckimi oddziałami Freikorps Ebbinghaus. Powstańcy mierzyli się z nieregularnymi oddziałami dywersyjnymi, których celem było m. in. zajęcie obiektów przemysłowych. Po tym jak w nocy z 2 na 3 września wojsko polskie rozpoczęło odwrót ze Śląska część powstańców ruszyła za wojskiem. Pozostali próbowali stawiać opór na miejscu. Schwytanych nie traktowano jednak jak żołnierzy. Rozstrzeliwano ich na miejscu. Według różnych źródeł do 3 września w egzekucjach zginęło 190 osób.

Okupacja niemiecka górnego śląska

Pod okupacją niemiecką wielu z powstańców zostało aresztowanych i straconych, wielu trafiło do obozów koncentracyjnych. Gestapo dysponowało specjalną księgą gończą z 1000 nazwisk działaczy górnośląskich. Każda z tych osób miała zostać aresztowana. Oprócz tej księgi powstawały też inne wykazy, na których znalazły się przede wszystkim nazwiska byłych powstańców.  Specjalne grupy operacyjne zajmowały się w tym czasie aresztowaniami poszukiwanych osób.