Kryształowe okna
Projekt „Kryształowe Okna” zainaugurowano w ub. roku we Wrocławiu. W tym roku jego pomysłodawca, Stowarzyszenie Forum Kultur, powiększył zasięg działań – na 40 polskich miast.
Poza Wrocławiem, polscy i niemieccy artyści będą pracować m.in. w Sopocie, Gorzowie Wlkp., Zielonej Górze, Opolu, Bytomiu i Gliwicach. W ramach projektu, plastycy razem będą szukać inspiracji w wybranych miastach należących przed drugą wojną światową do Niemiec, które przed 70 laty były świadkami pogromu niemieckich Żydów. Potem, na jednakowych taflach szkła o wymiarach 150cm x 70cm, pozostawią efekty wspólnej pracy.
Jedną z takich polsko-niemieckich par stworzy gliwicki grafik, malarz Jerzy Patraszewski oraz graficzka Iris Stoeber z Berlina, którzy między 1 a 3 sierpnia spotkają się w Gliwicach. Podczas „kryształowej nocy” w tym mieście spalono m.in. tzw. Nową Synagogę, wybudowaną w latach 1860-1861 przy dzisiejszym Placu Inwalidów Wojennych.
Inspiracją dla „Kryształowego Okna”, które Patraszewski i Stoeber stworzą w Gliwicach, ma być wspólne zwiedzanie przez artystów: miejscowej starówki, radiostacji będącej miejscem hitlerowskiej prowokacji, która poprzedziła wybuch drugiej wojny światowej, cmentarza żydowskiego i charakterystycznej wieży zabytkowego kościoła Wszystkich Świętych.
Wszystkie obrazy, które powstaną podczas tegorocznej edycji projektu, będą pokazane w listopadzie we Wrocławiu. Wernisaż „Wystawa Podróżującej – Kryształowe Okna” połączony zostanie z Marszem Wzajemnego Szacunku zorganizowanym w 70. rocznicę wydarzeń „kryształowej nocy”.
Wystawa w 2009 r. będzie pokazywana w kilkanastu miastach w Polsce i Niemczech. Podobnie jak podczas ubiegłorocznej edycji „Kryształowych Okien”, tegoroczna współpraca polskich i niemieckich artystów będzie fotografowana i filmowana.
Krótkie impresje filmowe oraz zdjęcia dokumentujące proces twórczy i rozmowy plastyków oraz prezentujące miasta, w których doszło do ich spotkania, uzupełnią wystawiane “Kryształowe Okna”.
Noszący tę nazwę projekt jest jednym z działań poznańskiego Stowarzyszenia Forum Kultur na rzecz dialogu międzynarodowego. Stowarzyszenie przygotowuje go wspólnie z wrocławską Fundacją Bente Kahan i berlińskim Polsko-Niemieckim Towarzystwem Literackim „WIR”. Przedsięwzięcie współfinansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
“Noc kryształowa” była pogromem niemieckich Żydów, dokonanym nocą z 9 na 10 listopada 1938 r. przez bojówki SS, SA i Hitlerjugend w całych Niemczech, również w Bytomiu (wtedy Beuthen) i Gliwicach (Gleiwitz).
Tej nocy zamordowano 91 osób, spalono 171 synagog, splądrowano 7,5 tys. sklepów i firm, a 26 tys. Żydów zesłano do obozów koncentracyjnych.
