Ruda Śląska: Ficinus będzie miał punkt informacji turystycznej
-Od dawna czyniliśmy starania o wygospodarowanie tu miejsca na centrum informacji turystycznej. Była nawet koncepcja budowy nowego obiektu, który spełniałby tę funkcję. Pojawiła się jednak możliwość zagospodarowania jednego z nieodnowionych jeszcze zabytkowych budynków, z której niezwłocznie skorzystaliśmy – mówi prezydent miasta Grażyna Dziedzic. – Chcemy urządzić tam filię biblioteki miejskiej oraz ekspozycję historyczną poświęconą temu miejscu – dodaje. Do tej pory „Ficinus” nie posiadał ekspozycji merytorycznej w postaci eksponatów umożliwiających rozpoznanie pierwotnych funkcji obiektu. Przeszkodą do utworzenia takiej ekspozycji były głównie kwestie własnościowe – miasto nie było właścicielem żadnego z budynków tworzących kolonię. Teraz ma się to zmienić.
Przypomnijmy, że to właśnie brak ekspozycji merytorycznej był powodem decyzji Zarządu Województwa z 6 grudnia o przyznaniu osiedlu „Ficinus” kategorii „obiekt w zagrożeniu”. – Działanie to ma wyłącznie na celu odbudowę jakości oferty tego obiektu. W żaden sposób nie deprecjonuje wartości zabytku czy tez działań realizowanych na jego rzecz, ani też nie jest podstawą do wykluczenia ze Szlaku – wyjaśnia dr inż. arch. Henryk Mercik, członek Zarządu Województwa Śląskiego. – Decyzja ta tak naprawdę zmobilizuje nas tylko do przyspieszenia podjętych już wcześniej działań na rzecz kolonii robotniczej Ficinus. Wierzę, że już wkrótce obiekt ten będzie jeszcze bardziej przyjazny turystom i gościom – wyjaśnia Krzysztof Mejer, zastępca prezydenta miasta Ruda Śląska.
Miejski budynek ma numer 24. Wymagać będzie gruntownej renowacji. – Obiekt zostanie poddany odbudowie z wykorzystaniem historycznych materiałów. Odtworzona zostanie m.in. charakterystyczna okładzina z piaskowca – wyjaśnia Marta Lip – Kornatka z Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków w Rudzie Śląskiej. Miasto będzie ubiegało się o środki unijne na zagospodarowanie tego zabytkowego obiektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Kolonia Robotnicza „Ficinus” znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki od początku istnienia turystycznej trasy łączącej 36 obiektów w województwie śląskim. Zlokalizowana przy dzisiejszej ulicy Pawła Kubiny w dzielnicy Wirek tworzy zespół 16 budynków wzniesionych w latach 1860 – 1867 dla robotników kopalni „Gottessegen”, założonej w 1802 roku przez bytomsko-siemianowicką linię rodu Henkel von Donnersmarck. W latach osiemdziesiątych XX wieku osiedle było własnością KWK „Pokój”, od którego to zakładu górniczego własność przeszła na rzecz Miasta Ruda Śląska. Osiedle zostało podzielone geodezyjnie w taki sposób, aby każdy budynek znajdował się na osobnej działce, co pozwoliło na indywidualną sprzedaż nieruchomości. Osiedle mieszkaniowe zmieniło prawie całkowicie swoją funkcję. Dzięki zmianie sposobu użytkowania, ul. Kubiny stała się ulicą handlową. Z 16 budynków tworzących osiedle jedynie jeden budynek jest użytkowany w pełni na cele mieszkalne.
Od kilku lat miasto, jako zarządca obiektu na Szlaku Zabytków Techniki, podejmuje działania zmierzające do podniesienia standardu tego obiektu. Bardzo trafna okazała się organizacja cyklicznych spotkań pod hasłem „Twórczy piątek na Ficinusie”. To inicjatywa miasta, biblioteki miejskiej i parafii ewangelickiej, dotycząca promocji Kolonii Robotniczej „Ficinus”, jak i całego Szlaku oraz szeroko pojętych tradycji śląskich. Imprezą promującą zabytkowe osiedle jak i cały Szlak Zabytków Techniki jest też Rudzki Półmaraton Industrialny. Co roku Ficinus oferuje też szereg atrakcji podczas święta Szlaku Zabytków Techniki jakim jest Industriada.
Kolonia ta jest obecnie najstarszym zachowanym zespołem budownictwa patronackiego na terenie Górnego Śląska. Nazwa „Ficinus” pochodzi od nazwiska radcy górniczego i dyrektora generalnego dóbr hrabiego Henkel von Donnersmarcka – Georga Ficinusa, inicjatora budowy kolonii. Budynki kolonii „Ficinus” są murowane z kamienia naturalnego – piaskowca, co jest rzadkością na tym terenie. Posiadały wysoki standard jak na okres swojego powstania. W tym czasie dominowała bowiem zabudowa drewniana tradycyjnych wiejskich chat. W każdym budynku znajdowały się cztery mieszkania, a w nich: przedsionek, kuchnia i mały pokój. Ficinus miał charakter kolonii wiejsko – przemysłowej. Mieszkali w niej „górniko-rolnicy”, którzy na co dzień fedrowali węgiel, a w wolnym czasie uprawiali pola, znajdujące się za budynkami mieszkalnymi. Do mieszkań przynależały też budynki gospodarcze. Używane były do hodowli drobnego inwentarza, drobiu i trzody chlewnej, co wraz z uprawami w przydomowych ogródkach pozwalało z jednej strony ograniczyć wydatki na żywność, a z drugiej strony odpowiadało przyzwyczajeniom pracowników przenoszących się w te rejony z terenów wiejskich.
