Szlaki pielgrzymkowe Ślązaków
Każdy zwiedzający otrzyma paszport pielgrzyma i będzie miał szansę odbycia podróży przez najważniejsze sanktuaria dla Ślązaków. Jedną z pamiątek prezentowanych na wystawie są buteleczki przywożone z sanktuariów, zawierające wodę, która poświęcona w cudownych źródełkach miała wyjątkowe znaczenie. Charakterystyczny kształt takich butelek oraz doklejone uszko pozwalały zawiesić butelkę na rzemyku lub bezpośrednio obok obrazów religijnych. Nadal praktykowany zwyczaj przywożenia wody z cudownego źródełka jest powiązany z głęboką wiarą w jej cudowne właściwości. Stąd tak silna potrzeba zabrania jej dla nieobecnych w sanktuarium członków rodziny, by przeżegnali się, napili, obmyli oczy.
Na wystawie w Muzeum Śląskim będzie można zobaczyć m.in. butelkę, która upamiętnia skomplikowane losy obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej przywiezionego z Kodnia do Częstochowy w dramatycznych okolicznościach w 1875 r., gdy władze rosyjskie w ramach represji popowstaniowych przekazały kościół katolicki wyznawcom prawosławnym. Wizerunek umieszczony w kaplicy Aniołów Stróżów na Jasnej Górze przebywał aż do 1927 r.
Szczególnym rarytasem prezentowanym na wystawie jest ekran pochodzący z Częstochowy z lat 60. XX w., na tle którego pielgrzymi zwykli byli robić sobie pamiątkowe zdjęcie. Na Jasnej Górze dominowały ekrany fotografów ulicznych z widokiem klasztoru, nad którym unosił się wizerunek Matki Bożej oraz napis „Pamiątka z Częstochowy”. Innym popularnym motywem ekranów były winiety ozdobione motywami kwiatowymi, zaopatrzone w napis „Pamiętaj o mnie”. Fotografia taka stawała się pamiątką dla bliskich, którym często była dedykowana.
Spotkania towarzyszące wystawie:
Śląskie leśne kościoły wczoraj i dzisiaj (13 stycznia 2011, godz. 17.00, wstęp wolny) – prowadzenie – ks. bp. Tadeusz Szurman, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach.
W drodze do Ojczyzny. O pielgrzymowaniu (10 lutego 2011, godz. 17.00, wstęp wolny) – prowadzenie – dr Jacek Kurek, Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
