Warszawa/ 67. rocznica powstania w getcie
Obchodom 67. rocznicy powstania w getcie warszawskim towarzyszą wydarzenia kulturalne. Warszawski Dom Spotkań z Historią przygotował projekt “Dekalog Marka Edelmana – w hołdzie bohaterom getta”, który obejmuje widowiska plenerowe, pokazy filmów, spotkania z autorami książki “Marek Edelman: Bóg śpi”, warsztaty edukacyjne dla młodzieży.
Powstanie w getcie wybuchło 19 kwietnia 1943 roku i było próbą powstrzymania ostatecznej likwidacji getta, rozpoczętej przez Niemców kilka miesięcy wcześniej. Powstanie wywołane przez kilkuset bojowników Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Związku Wojskowego nie miało celów militarnych, gdyż dysproporcja sił żydowskich i niemieckich była zbyt wielka.
Walki odbywały się głównie na terenie warszawskiego Muranowa. Bojownicy od 1942 przygotowywali się do starcia, zbudowano między innymi umocnione schrony nazywane “bunkrami”, w których mieściły się kwatery powstańców i dowództwo.
Walczący otrzymali znaczącą pomoc zarówno materialną, militarną i organizacyjną ze strony polskiej. Bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej otrzymali od Armii Krajowej broń palną, granaty, materiały wybuchowe oraz środki do ich produkcji. Zostali również przeszkoleni w zakresie konstruowania fortyfikacji i produkcji broni. W czasie bojowników żydowskich wspierały oddziały AK i Gwardii Ludowej. Polacy pomogli też ewakuować ostatnich bojowników ŻOB z terenu getta.
Na Zachodzie o wsparcie dla bojowników getta zabiegali polscy i żydowscy politycy. 5 maja premier rządu Rzeczypospolitej na uchodźstwie Władysław Sikorski zaapelował w brytyjskim radiu do Polaków o pomoc bojownikom getta. 13 maja w Londynie w proteście wobec obojętności świata na wydarzenia w Warszawie samobójstwo popełnił polityk Bundu Szmul Zygielbojm.
Z 70 tysięcy Żydów, którzy znajdowali się w getcie w chwili wybuchu powstania 14 tysięcy zginęło, pozostali zostali wywiezieni do obozów zagłady. Straty niemieckie wyniosły kilkuset zabitych i rannych.
W ten sposób istnieć przestało warszawskie getto, na terenie którego mieszkało na początku około pół miliona ludzi.
