Wigilia Świąt Bożego Narodzenia
Wieczór wigilijny jest jednym z najbardziej uroczystych świąt w roku. Do wieczerzy zasiadamy, gdy na niebie zabłyśnie pierwsza gwiazda, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do Betlejem. Na znak zgody i pojednania dzielimy się opłatkiem.
Według zwyczaju, przy stole pozostawiamy jedno wolne miejsce dla przygodnego gościa. Jest to również wyraz pamięci o naszych bliskich, którzy nie mogą spędzić z nami świąt. Zgodnie z polską tradycją, wieczerza wigilijna powinna być postna. Obecnie, według nowej formuły przykazań kościelnych, post nie jest obowiązkowy, jest zalecany zgodnie z tradycją. Jeśli wigilia przypada w piątek, wówczas post jest konieczny.
Liczba potraw wigilijnych dawniej była nieparzysta, ale od XIX wieku podaje się ich dwanaście – jest to liczba apostołów, a także miesięcy w roku. Są to specjalnie przygotowane dania postne. Zgodnie ze zwyczajem, powinno się skosztować każdej z nich, aby nadchodzący rok był udany.
W czasie wigilii pod obrusem powinno się znajdować sianko, które symbolizuje ubóstwo, w jakim narodził się Chrystus. Zebrani przy stole śpiewają kolędy i obdarowują się prezentami. Po uroczystej wieczerzy, o północy udają się na pasterkę. Msza upamiętnia oczekiwanie i modlitwę pasterzy zmierzających do Betlejem.
Dla większości z nas najważniejszą potrawą podczas wigilijnej kolacji jest karp. Z badania przeprowadzonego przez Instytut Homo Homini dla Polskiego Radia wynika, że 33 procent ankietowanych nie wyobraża sobie Wigilii bez tej potrawy.
Inne niezbędne potrawy podczas tej jedynej kolacji w roku to zupy – ponad 14 procent respondentów wskazało na barszcz z uszkami, a 11 procent na zupę grzybową. Na dalszych miejscach znalazły się też pierogi z kapustą i grzybami (9,06 %), uszka z grzybami (7,12 %) oraz śledź (6,47).
Prezes Homo Homini Marcin Duma powiedział, że w przeprowadzanej ankiecie pojawiały się też mniej popularne dania takie jak kapusta wigilijna, kapusta z grochem, kluski z makiem, ryba po grecku, kapuśniak oraz paszteciki z kapustą i z grzybami.
Mniej niż jeden procent wskazań miał kompot z suszonych owoców, kulebiak z kapustą, oraz sałatka jarzynowa.
Sondaż Homo Homini dla Polskiego Radia przeprowadzono telefonicznie na grupie 1082 osób, reprezentatywnej dla ogółu Polaków. Błąd oszacowania wynosi 3 procent, a poziom ufności 0, 95. Sondaż przeprowadzono metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych 22 grudnia.
