Yerba Mate – Skąd Pochodzi ?

Yerba Mate to tajemnicza i egzotyczna nazwa ziołowego naparu, który z dnia na dzień staje się coraz bardziej popularny w Polsce i na całym świecie. Wokół Yerba Mate krąży wiele historii, ciekawostek na temat jej pochodzenia, sposobów sporządzania aromatycznego naparu, prozdrowotnego działania i jej leczniczych właściwości. Jedni od razu zachwycają się smakiem yerby a inni potrzebują nieco więcej czasu, by oswoić się z jej specyficznym, ,,trawiastym” smakiem. Pikanterii dodaje też oryginalny sposób jej picia i specyficzne akcesoria, które są niezbędne do jej prawidłowego zaparzania. Dla niektórych są one wręcz magiczne i rytualne. Skąd więc wziął się ten napój na naszym rynku, jaka jest jego geneza i pochodzenie, kultura picia i właściwości – o tym wszystkim przeczytasz poniżej.

 

Yerba Mate – cóż to takiego

Yerba Mate to ziołowy napar, sporządzony z wysuszonych, zmielonych liści ostrokrzewu paragwajskiego ( ilex paraguariensis ).

W suszu znajdziemy prócz liści również drobne gałązki, patyczki, gdyż zbierając liście na napar zrywa się całe gałązki i wszystko potem razem mieli lub drobno tnie, dlatego znawców tego magicznego napoju nie dziwią pływające w naparze drobinki gałązek i patyczków.

Ostrokrzew paragwajski, mimo iż jest uznawany za krzew, to tak naprawdę wiecznie zielone drzewo, które osiąga 20-30 m wysokości i pochodzi z Ameryki Południowej.

Ciekawe jest to, że nie udaje się tej odmiany ostrokrzewu uprawiać nigdzie indziej, tylko w kilku krajach Ameryki Południowej, czyli w Paragwaju, północnej Argentynie, południowej Brazylii – tylko w tych rejonach to niezwykłe drzewo znajduje idealne warunki do wzrostu.

Yerba Mate niesłusznie nazywana jest herbatą, choć niekiedy nazywana jest herbatą jezuicką z tego powodu, iż jezuiccy misjonarze podczas kolonizowania Ameryki Południowej odkryli jej dobroczynne działanie i uznali jej potencjał ekonomiczny, wręcz komercyjny, dlatego napar ten pojawił się za ich przyczyną najpierw w Hiszpanii w XVII wieku, potem szybko w całej Europie.

Misjonarze rozpowszechnili tę roślinę po świecie, ale to Indianie Guarani, czyli rdzenni mieszkańcy terenów południowo-amerykańskich uważani są za znawców i prekursorów picia i parzenia naparu yerba mate – to oni uważali yerba mate za napój bogów i popijali go podczas przeróżnych rytuałów.

Nie można w tym miejscu nie wspomnieć o  indiańskim plemieniu Kaingang z południowo-wschodniej Brazylii, które ok. 3000 lat przed naszą erą spożywało surowe listki ostrokrzewu paragwajskiego żując je podczas wypraw po dżungli.

Tak więc słowo – mate – pochodzi z języka guarani – caá-mate – gdzie caá oznacza roślinę lub zioło, a – mate – odnosi się do tykwy, która służyła do zaparzania ziela ostrokrzewu paragwajskiego. Od jezuitów pochodzi słowo – yerba – od łacińskiego słowa – herba- ziele.

Przeglądając karty historii również należy wspomnieć, że Polak, Jan Szychowski był założycielem jednej z największych firm, które zajęły się produkcją yerba mate – Amanda.

Właściwości Yerba Mate

Właściwości yerba mate są wręcz unikalne i trudno będzie wymienić wszystkie dobroczynne działania tego naparu z ostrokrzewu paragwajskiego i z tego powodu picie yerba mate między innymi w Ameryce Południowej jest tak bardzo popularne.

W Argentynie zaraz po wodzie, yerba mate jest najczęściej spożywanym napojem bez względu na wiek – piją go naprawdę wszyscy!

Oto najważniejsze właściwości zdrowotne yerba mate – niezwykłego ziołowego naparu:

• posiada witaminy C, B2, B1, A, H, E;
• zawiera minerały takie jak potas, magnez, sód, siarka, żelazo, miedź, mangan, krzem, fosfor;
• yerba mate jest bogata w alkaloidy takie jak teobromina, teofilina i kofeina, tutaj zwana mateiną – to właśnie ten składnik uważany jest za lepszy i zdrowszy zamiennik kofeiny. Działanie mateiny jest nieco inne niż kofeiny, gdyż moc jej uwalnia się stopniowo podczas picia i pozwala zwiększyć koncentrację, bystrość umysłu, usuwa uczucie zmęczenia, wyczerpania fizycznego i psychicznego, orzeźwia i pobudza na długo, ma więc doskonałe działanie pobudzające organizmu;
• yerba mate poprawia metabolizm poprzez rozluźnienie napięcia w jelitach, stymuluje i przyspiesza spalanie kalorii;
• posiada sporo antyoksydantów (10 razy więcej niż zielona herbata), które wzmacniają odporność organizmu, oraz mają działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze;
• ma właściwości oczyszczające, picie yerba mate jest polecane przy odchudzaniu, redukcji spożywanych kalorii, gdyż wzmacnia poczucie sytości, łagodzi też zaparcia;
• posiada również właściwości doskonale poprawiające kondycję włosów, zębów, paznokci i wpływa znacząco na poprawę jędrności skóry;
• dzięki występującym w ostrokrzewie paragwajskim związkom czynnym, które wpływają na krążenie krwi w organizmie, oraz rozluźnienie mięśni gładkich, można zaobserwować poprawę nastroju, samopoczucia, rozluźnienia i uczucie ogólnej radości – działa antydepresyjnie;
• zalecana jest w przypadku osób o niskim ciśnieniu krwi, gdyż łagodnie go podnosi i to na długo, bo do 8 godzin, dlatego jest uważana w tym względzie za lepszą od kawy;
• wpływa dobroczynnie na układ nerwowy dzięki m.in. wysokiej zawartości witamin z grupy B;
• yerba mate wspomaga leczenie artretyzmu.

Picie naparu z liści ostrokrzewu paragwajskiego doskonale zastępuje picie kawy a smakosze tego napoju uważają, że picie yerba mate jest o wiele zdrowsze, gdyż kawosz po wypiciu filiżanki kawy odczuje tzw. skok kofeinowy, a po yerbie nie, choć odczucie pobudzenia będzie podobne. Dzieje się tak za sprawą tego, że kofeiny w yerbie jest mniej niż w kawie, a mimo to stan pobudzenia utrzymuje się przez kilka godzin. Dowiedz się więcej o właściwościach tego naparu https://dobreziele.pl/poczytaj-o-yerba-mate/wlasciwosci-yerba-mate i odkryj pobudzenie w naturalnej postaci.

Rodzaje Yerba Mate

Rozróżnia się 4 rodzaje Yerba Mate:

• yerba mate argentyńska, która posiada nieco goryczkowy, ale łagodny smak – czyli jest dobra dla osób, które chcą zacząć przygodę z piciem yerby – jest grubiej cięta, zawiera mniejszą ilość pyłu, suszu z liści;
• yerba mate brazylijska, która posiada soczyście zielony kolor, jest nieco słodkawa, o świeżym, trawiastym smaku – susz z liści jest zmielony na drobną mąkę;
• yerba mate paragwajska, która posiada nieco dymny, wędzony smak i aromat o nieco mocniejszym działaniu niż pozostałe rodzaje – jest drobno cięta i ma większą zawartość pyłu z suszu liści;
• yerba mate urugwajska – nazwa może być nieco myląca, gdyż w Urugwaju ostrokrzew paragwajski nie rośnie, ale z racji umiłowania picia tego ziela w tym afrykańskim rejonie przyjęto taką nazwę. Ten rodzaj napoju różni się znacząco od trzech pozostałych, ma charakterystyczny smak a susz jest pylasty, drobno zmielony i nie posiada gałązek ani patyczków ostrokrzewu.

Yerba Mate pić można w wersji klasycznej oraz wzbogaconej – co to oznacza?

Wersja klasyczna to ziele, susz w czystej postaci, bez żadnych dodatków – tu należy wspomnieć, że wśród yerba mate można rozróżnić ok. 80 gatunków i rodzajów (niektórzy sądzą, że ponad 200), które różni od siebie smak uwarunkowany miejscem wzrostu, czyli pochodzenie plantacji, nasłonecznienie, gleba, warunki atmosferyczne, sposób produkcji, długości leżakowania, czas zbiorów.

Wersja wzbogacona, czyli z dodatkiem owoców, ziół, kwiatów, esencji eterycznych czy przypraw korzennych – ta wersja zaliczana jest do produktów smakowych.

Kupując yerba mate warto również zwrócić uwagę na napis na opakowaniu, który oznacza grubość zmielenia i występowania prócz suszu z liści również patyczków i gałązek, i tak:

• con palo – to susz z patyczkami;
• sin palo/despelada/ – to sam susz.

Jak prawidłowo zaparzyć Yerba Mate?

Zaparzanie yerby obecnie niewiele różni się od tego, w jaki sposób zaparzali ją znawcy właściwości yerba mate, czyli Indianie Guarani.

Otóż do tego celu potrzebujemy rzecz jasna wybrany susz, naczynko zwane matero oraz specjalną słomkę z sitkiem zwaną bombillą.

Matero to naczynie wykonane najlepiej z tykwy lub drewna palo santo, ale może być też wykonane z gliny, ceramiki, metalu czy szkła natomiast bombilla to rurka filtrująca wykonana z bambusa lub metalu z sitkiem na końcu.

Yerba Mate na ciepło

Jak zaparzyć aromatyczny, ciepły napar? Otóż do matero wsypujemy susz wybraną yerba mate od 1/3 do 3/4 jego objętości, potrząsamy, by dobrze wymieszać susz, przechylamy naczynie tak, by wlać gorącą wodę o temperaturze 70-80 stopni (nie więcej!) w pustą przestrzeń z boku, wkładamy bombillę w tę przestrzeń i pozostawiamy do zaparzenia. Nie mieszamy już, gdyż spowoduje to zapchanie suszem bombilli – po 2-3 minutach napar jest gotowy do picia.

Ponieważ tak duża ilość suszu szybko wchłonie wodę, najlepiej przygotować sobie np. w termosie ciepłą wodę (temperatura wody ma ogromne znaczenie, więc nie może to być wrzątek) i dolewać do matero w miarę upijania.

Uznaje się, że można aż siedmiokrotnie zalewać ten sam susz i korzystać z dobrodziejstw tego ziołowego napoju wykorzystując zdrowotne właściwości yerba mate.

Yerba Mate na zimno

Yerba Mate można pić również na zimno – wtedy taki napój nazywany jest  tereré – jak go przyrządzić?

Potrzebujemy również matero, do którego wsypujemy wybraną yerba mate, najlepiej owocową do 1/2 objętości, dokładnie mieszamy susz przechylając naczynie, podobnie jak w przypadku napoju na gorąco, przechylamy naczynie tak, by móc wlać wodę, ale tym razem wlewamy zimną wodę, wkładamy bombillę i gotowe.

Żeby uzyskać orzeźwiający, odświeżający, chłodzący napój, należy przygotować w dzbanku wodę z plasterkami cytryny, pomarańczy i kostkami lodu i w miarę picia uzupełniać samą wodą lub z dodatkami – to doskonale nawadniający napój, szczególnie w gorące dni.

Można dodać listki mięty, mleko, sok z grapefruita (tak pije się w Rosji) lub cokolwiek przyjdzie nam do głowy.

Podsumowanie

Dobroczynny wpływ yerba mate na nasz organizm jest bezsprzeczny, więc warto sięgnąć po ten nieco egzotyczny jeszcze w Polsce, choć zyskujący coraz większą popularność ziołowy napar.

Ze względu na wręcz niecodzienne, zdrowotne właściwości wplećmy nawyk picia yerba mate do naszego menu zamiast popularnej kawy czy herbaty, lub wzbogaćmy przerwę na kawę odżywczą yerba mate.

Skoro yerba mate posiada tak wiele cennych związków, minerałów i liczne witaminy to z powodzeniem może się stać naszym ulubionym naparem o wyjątkowych walorach smakowych.

 

źródło: artykuł partnera